Žorlįkur helgi og Žorlįksmessa

Žorlįksmessa, sem er kennd viš Žorlįk helga sem var  Žórhallsson og fęddur 1133 aš Hlķšarenda ķ Fljótshlķš.  Hann lést įriš 1193 og varš žvķ 60 įra, sem hlżtur aš hafa veriš hįr aldur į žeim tķma.    

Žorlįkur hélt utan til nįms og var sex įr (1153-1159) ķ Parķs og Lincoln. Į bįšum stöšum voru fręgir skólar į tólftu öld. Žegar til Ķslands var komiš varš hann fyrst prestur ķ Kirkjubę į Sķšu 1162 og seinna aš Žykkvabę ķ Įlftaveri og geršist įbóti.   

Į alžingi 1174 var Žorlįkur kosinn biskup ķ Skįlholti ķ staš Klęngs Žorsteinssonar.  Veršandi biskupar į Ķslandi žurftu aš fara til Žrįndheims til vķgslu, enda heyrši hin ķslenska kažólska kirkja undir biskupinn ķ Nišarósi.  Žorlįkur fór ekki utan til vķgslu fyrr en 1177 og var vķgšur til biskups ķ Nišarósi 2. jślķ 1178.  Žorlįkur var svo biskup ķ Skįlholti til daušadags.    

Snemma var fariš aš leita til Žorlįks meš meinsemdir manna og plįgur żmsar og žótti blessun hans kröftug til aš bęgja slķku frį.   Į kažólskum tķma voru yfir 50 kirkjur helgašar heilögum Žorlįki.  Ašeins Pétri postula, Marķu og Ólafi helga voru helgašar fleiri kirkjur en honum.  Jóhannes Pįll pįfi II śtnefndi Žorlįk verndardżrling Ķslands meš tilskipun 14. janśar 1985. 

Žorlįksmessurnar eru tvęr.

Sś Žorlįksmessa sem viš žekkjum er 23. desember mišast viš dįnardag Žorlįks helga.  Žorlįksmessa į sumar  er 20. jślķ, en žann dag voru bein hans tekin śr jöršu įriš 1198 og var sś Žorlįksmessa lögtekinn 1237.   Kirkja heilags Žorlįks stóš ķ Žorlįkshöfn, sem var og er mikilvęg verstöš į landinu blįa. .  Ķ bókinni sögu daganna segir Įrni Björnsson svo frį: “ Žorlįksmessa į vetur varš lķfsseigari en sumarmessan eftir sišaskipti og veldur žar nįlęgš jóla.  Žį var sošiš hangikjöt til jólanna, og vķša smakkaš į žvķ um leiš.  Almennari var žó sį sišur aš hafa fiskmeti, skötu eša sošinn haršfisk į boršum į Žorlįksmesu.  Ķ upphafi kann žetta einfaldlega aš hafa  veriš ómerkilegur hversdagsmatur rétt fyrir stórhįtķšina, en ķ fiskįtinu kynni einnig aš gęta leifa af katólskri jólaföstu eša sérstakri Žorlįksmessuföstu.  Į 20. öld hafa Vestfiršingar haldiš tryggš viš kęsta skötu sem Žorlįksmessumat og er sį sišur oršinn almenntur. 

Ķ Lincoln stendur glęsileg dómkirkja.  Žorlįkur helgi kom til Lincoln frį Parķs įriš 1157 og var žar til 1159.   Įriš 1072  var hafist handa viš aš byggja dómkirkjuna og var bygging hennar langt komin žegar hann var žar.

 

Tengsl į milli Lincoln og Žrįndheims voru nokkur į tķmum Žorlįks helga..  Dómkirkjan ķ Žrįndheimi er byggš aš fyrirmynd kirkjunnar ķ Lincoln.   Elsti hluti dómkirkjunnar ķ Žrįnheimi (Nišrarósi)  var ķ byggingu  frį 1130-1180.  Sį hluti var žvķ enn ķ byggingu žegar Žorlįkur helgi vķgšist ķ Nišarósi til biskups.   Efalaust hefur hann kannast viš żmislegt ķ arkitektśr Nišarósdómsins frį dögum sķnum ķ Lincoln. Kannski hefur hann lagt mönnum góš rįš viš aš gera dómkirkjuna ķ Žrįndheimi  aš hluta aš fyrirmynd dómkirkjunnar ķ Lincoln.  Hvaš sem žvķ lķšur žį er žaš söguleg stašreynd aš Nišrósdómurinn ķ Žrįndheimi er aš reistur aš hluta aš fyrirmynd dómkirkjunnar ķ Lincoln og Wesminister Abbey ķ London, enda komu m.a. išnašarmenn frį Englandi til aš reisa kirkjuna ķ Žrįndheimi.   Kórinn ķ bįšum kirkjum er  mjög lķkur.

 

Lincoln

Ķ Lincoln er Žorlįkur helgi ekki alveg gleymdur.  Ekki langt frį  Dómkirkjunni ķ lķtilli kirkju, sem nś er bókasafn og upplestrarsalur fyrir stśdenta, er glerlistaverk .  Žar eru 5 dżrlingar merktir ķ hver sķna rśšu ķ glugganum.   Einn af dżrlingunum er Žorlįkur helgi og er ķ annarri rśšu frį vinstri ef mašur er innķ lestrarsalnum. Myndir af kirkjunum ķ Žrįndheimi og Lincoln mį sjį hér

 

Ég hef bśiš og starfaš ķ Lincoln og komiš til Žrįndheims. Ólķkir en samt lķkir bęir.  Lincoln stendur innķ mišju landi į mešan Žrįndheimur er viš sjó og stendur viš įr ósa,  Nišurósa.  Bįšir stašir eru Hįskólabęir, sem eiga rķka sögu, fallegar byggingar og žaš er vel hęgt aš  męla meš heimsókn į bįša staši.

 

Megi skatan bragšast vel į Žorlįksmessu.

 

« Sķšasta fęrsla | Nęsta fęrsla »

Athugasemdir

1 Smįmynd: Žorsteinn Sverrisson

Fróšlegur pistill Gķsli. Takk fyrir.

Žorsteinn Sverrisson, 22.12.2007 kl. 22:24

2 Smįmynd: Gķsli Gķslason

takk fyrir žaš.  Žaš hefur margt veriš skrifaš um Žorlįk helga en ekki mikiš um samband Nišarós og Lincoln og žį stašreynd aš hann hefur séš bįšar kirkjur "ķ byggingu"

Gķsli Gķslason, 26.12.2007 kl. 09:56

3 Smįmynd: Gķsli Bergsveinn Ķvarsson

Glešileg jól, og takk fyrir góš samskipti į įrinu sem er aš lķša

Sendi žér og žķnum bestu kvešjur

Gķsli Bergsveinn Ķvarsson, 26.12.2007 kl. 12:03

4 Smįmynd: Gķsli Gķslason

Sęll nafni, sömuleišis glešileg jól og farsęlt komandi įr.   Viš kķkjum nś ķ kaffi til hvors annars į nż įrinu !

Gķsli Gķslason, 26.12.2007 kl. 16:13

Bęta viš athugasemd

Ekki er lengur hęgt aš skrifa athugasemdir viš fęrsluna, žar sem tķmamörk į athugasemdir eru lišin.

Um bloggiš

Gísli Gíslason

Höfundur

Gísli Gíslason
Gísli Gíslason
Höfundur er 45 ára frá Norðfirði, búsettur á Álftanesi, faðir og áhugamaður um jafnréttismál
Mars 2024
S M Ž M F F L
          1 2
3 4 5 6 7 8 9
10 11 12 13 14 15 16
17 18 19 20 21 22 23
24 25 26 27 28 29 30
31            

Nżjustu myndir

  • IMG_3280
  • m6 toll plaza great wyrley
  • Vegatollur-banner2
  • Vegatollur-banner2
  • isbjörn

Heimsóknir

Flettingar

  • Ķ dag (28.3.): 2
  • Sl. sólarhring: 8
  • Sl. viku: 33
  • Frį upphafi: 183762

Annaš

  • Innlit ķ dag: 2
  • Innlit sl. viku: 30
  • Gestir ķ dag: 2
  • IP-tölur ķ dag: 2

Uppfęrt į 3 mķn. fresti.
Skżringar

Innskrįning

Ath. Vinsamlegast kveikiš į Javascript til aš hefja innskrįningu.

Hafšu samband