Til varnar Eskju.

Það var dapurt að horfa á þáttinn þar sem mjölmaður Eskju er í aðalhlutverkinu og á köflum í hálfgerðu trúðahlutverki.  Fréttamennirnir höfðu greinilega fyrirfram mótaða skoðun þegar þeir fóru að gera þennan þátt.  Skoðunin var sú að þeir telja að það sé ekki rétt að veiða uppsjávarfisk úr hafinu til þess eins að búa til eldislax eða eldisfisk.  Þegar blaðamenn hafa fyrirframgefna skoðun þegar þeir ráðast í verkefni þá verður niðurstaðan ávallt sú að þeir leita uppi efnistök sem styrkja þeirra skoðun.  Það var einnig í þessum þætti, þar sem mjölmaður Eskju ásamt erlendum vísindamönnum sem voru skoðanabræður blaðamanns voru notaðir til að styrkja þá skoðun að slæmt væri að veiða uppsjávarfisk til þess eins að búa til fiskafóður.  Svo var alþjóðadeilu um stjórn makrílveiða blandað inní þetta til að veikja málstað Eskju og Íslands. Allt þetta ætti að kenna hinum almenna íslending að ganga hægt um gleðinnar dyr þegar erlendir blaðamenn banka uppá og vilja flytja umheiminum fréttir á sínum forsendum. 

Athugasemdir

[Jón Ólafur Skarphéðinsson (IP-tala skráð) 24.3.2009 kl. 12:31]

Fróðlegt væri að forsvarsmenn Eskju til að tjá sig um vistfræði þess að veiða milljónir tonna af sjávarfangi með þeim orkukostnaði sem það felur í sér - bræða þetta í mjöl með tilheyrandi orkukostnaði og rýrnun. Fóðra lax á öllu saman og éta síðan á endanum. Slík tilfærsla í fæðupýramídanum er auðvitað ekkert annað en stórkostleg umhverfisspjöll og á ekkert skylt við “sjálfbæra” nýtingu á umhverfisgæðum.

[Gísli Gíslason, 25.3.2009 kl. 20:17]

Ég býst við að forsvarsmenn Eskju þurfi að einbeita sér að því að halda rekstri félagsins gangandi til að vera áfram sá mikilvægi vinnuveitandi sem fyrirtækið hefur verið eystra.  Til þess hefur fyrirtækið verið að sérhæfa sig á undanförnum árum.  Eitt sinn var Eskja, með bolfiskvinnslu, rækjuvinnslu og uppsjávarvinnslu ásamt fiskimjölsverksmiðju.  Nú er fyrirtækið einungis í veiðum og vinnslu á uppsjávarfiski. 

Spurningin

[Gísli Gíslason, 25.3.2009 kl. 20:31]

Spurningin hvort rétt sé að veiða uppsjávarfisk til að fóðra lax er svo allt önnur spurning og allt í lagi að spyrja.  Það sem mér fannst sláandi við þessa mynd var það að blaðamaðurinn var með fyrirframgefna skoðun og leitaði uppi atriði til að styrkja hana.

 En tökum dæmi:

Íslendingar veiða um milljón tonn af loðnu árlega.  Samkvæmt myndinni þá þarf 2,5kg af uppsjávarfiski (loðnu) til að búa til 1 kg af laxi.  Ef þessi milljón tonn af loðnu færu öllu í lýsi og mjöl (sem það gerir ekki) þá væri hægt að búa til um 400 þús tonn af laxi.

Ef maður svo skoðar framhaldsskóla vistfræði þá er sagt að í  næringarsnauðum sjó, sé nýting 10% í hverju þrepi vistkerfisins þ.e.

þörungar --> krabbaflær --> ljósáta --> loðna --> þorskur

1000 tonn --> 100 tonn --> 10 tonn --> 1 tonn --> 0.1 tonn = 100 kg

Þetta þyðir að ef þau milljón tonn af loðnu sem eru veidd árlega, myndu ekki vera veidd, þá mætti væntanlega veiða um 100 þús tonn meir af þorski, þar sem sú loðna færi áfram í vistkerfinu og yrði étin m.a. af þorski.

400 þús tonn af laxi gefur af sér mun meira verðmæti en 100 þús tonn af þorski.  Þetta er ein megin ástæðan fyrir því að veiðar og vinnsla á uppsjávarfiski til vinnslu á mjöl og lýsi, sem svo er notað í laxafóður er blómlegur iðnaður.  Þannig hafa fyrirtæki eins og Eskja og Síldarvinnslan verið tryggir vinnuveitendur eystra í áratugi.

Hvort það séu umhverfisspjöll að nýta loðnu í laxafóður, þá getur vel verið að sumum finnist það, m.a. þeim sem gerðu þessa mynd og þeir eru greinilega að reyna að móta þá skoðun hjá almenningi.  Ég er því aftur á móti ósammála.

 

[JOS (IP-tala skráð) 25.3.2009 kl. 23:10]

Ég var ekki að tala um krónur og aura heldur vistfræði og sjálfbæra nýtingu sem er tískuorð í íslenskum sjávarútvegi í seinni tíð. Þitt dæmi með hugsanleg 400 ktonn sýnir einungis að hlutirnir eru furðulega verðlagðir... (þar fyrir utan er talan 2,5 kg loðnu fyrir 1 kg lax líklega allt og lág).

[Gísli Gíslason, 26.3.2009 kl. 13:43]

Varðandi sjálfbæra nýtingu þá er einmitt fróðlegt að fjalla um loðnu.  Bæði hið opinbera og iðnaðurinn er sammála um aflareglu sem segir að 400 þúsund tonn af hrigningargöngu loðnu skulu fá að hrigna og stofnstærðarmæling umfram það er veiðikvótinn á hverri vetrarvertíð.  Þannig ef hrygningarstofninn mælist 600 þús tonn, þá eru 400 þús tonn látin hrigna og 200 þús tonn verður þá leyft að veiða.  Þessi regla hefur gefist vel og í vetur fundust eingungis um 380 þús tonn af loðnu og því var enginn kvóti gefinn út.  Þannig er þessi aflaregla trúlega dæmi þar sem iðnaður, vísindi og hið opinbera er ásátt um reglu sem allir fylgja.  Þetta er einföld aflaregla sem hefur reynst farsæl í fortíð og nútíð og vonandi einnig í framtíð.

[JOS (IP-tala skráð) 26.3.2009 kl. 17:58]

Svo er bara að nýta aflann skynsamlega. Fara með hann upp í fæðukeðjunni (frysta til manneldis en ekki eyða orku í að gera úr honum fiskafóður, nú eða áburð sem er enn verra).

[Gísli Gíslason, 26.3.2009 kl. 20:09]

Auðvitað er eðlilegra að nýta aflann til manneldis frekar en til fóðurgerðar og held ég að saga sjávarútvegs sé þannig að menn hafa reynt að vinna sem mest af síld til manneldis og sama með loðnu.  Ég get þó ekki séð neitt að því að hluti fari í t.d. laxafóður.