Forvarnir í heilbrigðismálum !

Það má hrósa Alþingi Íslendinga fyrir að ræða af alvöru um að setja á fót skimun fyrir blöðruháls og ristilkrabbamein.   Á Íslandi er regluleg krabbameinsleit fyrir bæði brjósta- og leghálskrabbamein.  Ég velti fyrir mér af hverju er ekki reglubundin skimun til að greina fleiri sjúkdóma ?   

 

Í töflu hér að neðan má sjá að á 10 ára tímabili eru margir sjúkdómar sem leggja  jafn marga eða fleiri en þeir sjúkdómar, þar sem stundaðar eru regluleg krabbameinsleit.

 

Dánarorsakir	1986-2005
Eyðni	26
Illkynja æxli í leghálsi, legi og  eggjastokki	493
Brjóstakrabbamein	755
Lagnvarandi alkóhólismi	50
Flutningaóhöpp.	662
Sjálfsvíg	648
Blöðruhálskirtill	854
Ristill, endaþarmur	964

Heimild.  www.hagstofa.is 

Eyðni.

Trúlega er það virkum forvörnum að  þakka að þessi sjúkdómur varð ekki að faraldri.  Einnig hafa forvarnir aukið upplýsingar um sjúkdómin og þar með minnkað vanþekkingu og fordóma.

 

Æxli í leghálsi, legi og eggjastokkum og brjóstakrabbamein.

Konur fara reglulega í skimun fyrir bæði brjóst og leghálskrabbameini.  Þannig er mörgum lífum bjargað og oft er baráttan við illvígan sjúkdóm hafin mun fyrr sem eykur líkur á bata.

 

Langvarandi alkóhólismi.

Umræða og upplýsingar ásamt virku starfi SÁÁ hefur skilað samfélaginu ómældum forvörnum og hjálpað hundruðum einstaklingar að ná fótfestu til að lifa með þennan illvíga sjúkdóm. 

 

Flutningaóhöpp.

Við sjáum reglulega í auglýsingar og uppstillt bílflök  við þjóðvegin o.s.frv.  Þetta hefur ríkt forvarnargildi og  bjargar árlega mörgum frá að lenda í alvarlegum bílslysum þar sem afleiðingar geta verið ýmist andlát eða örkuml.

 

Sjálfsvíg.

Það eru svipað margir sam hafa fallið fyrir eigin hendi á síðutu 10 árum og hafa látist í umferðarslysum.  Hér erum við trúlega nánast á byrjunarreit, lítið sem ekkert forvarnarstarf og þögnin er ennþá þung um þennan málaflokk.

 Blöðruhálskirtill.

Það eru fleiri  karlmenn sem látast úr krabbameini í blöðruhálskirtli en konur úr brjóstakrabbameini.  Það er rík þörf á að komið verði á fót reglubundinni krabbameinsleit, eins og tíðkast við leit að brjósta og legháls krabbameini.

 

Ristill og endaþarmur.

Á 10 ára tímabili látast tæplega 1000 manns og það eru bæði konur og  karlar.   Það er rík þörf  að koma á fót reglubundinni krabbameinsleit fyrir þennan sjúkdóm. 

  Niðurlag.

Það er mikilvægt að samfélagið setji á fót krabbameinsleitarstöðvar til að skima  krabbamein bæði í blöðruhálsi,  ristli og endaþarmi.  Við að greina sjúkdóma  á frumstigi, þá aukast líkur á bata.  Færri einstaklingar þurfa að fara í miklar og erfiðar krabbameinsmeðferðir. Að greina sjúkdóminn snemma gerir baráttu sjúkllingsins auðveldari og sparar jafnframt hinu opinbera fjármuni við erfiðar og langvinnar lækningameðferðir.  Þeir fjármunir eru betur nýttir í forvarnarstarf.