Ef mæðurnar eru fíklar en feðurnir ekki, af hverju er þá forsjáin ekki hjá feðrunum?

Almennt þema í barnalögum er að það sem er barni fyrir bestu skuli ráða.  Ég hef ítrekað og oft talað fyrir því að báðir foreldrar eru bestu hagsmunir barna.  Barn eigi rétt á báðum foreldrum nema það sé andstætt hagsmunum barna.  Ef annað foreldrið lendir í tímabundinni eða langvarandi ógæfu, þá eigi börnin einnig heimili og skjól hjá hinu foreldrinu, sem börnin geta hallað sér meir að við slíkar aðstæður.

Í fréttinni er verið að fjalla um 20 fíkla sem eru mæður og hafa látist frá börnunum.   Nú getur hluti af barnsfeðrunum einnig verið ógæfu einstaklingar.  En það er staðreynd að þegar bjátar á hjá móður, þá fer kerfið á stað að hjálpa en þegar bjátar á hjá feðrum þá eru úrræðin oftar að gæta að þess að barn hafi ekki of mikil samaskipti við viðkomandi ógæfueinstakling.  Hér er kynbundin munur á viðbrögðum hins opinbera.

Af hverju eru svona langt leiddir einstaklingar eins og í fréttinni með meginábyrgð á börnum.  Af hverju eru feður þeirra ekki með forsjánna??   Í mínum huga er ekki spurningin hvort eitthvað sé að því að feður fái forsjá heldur er eitthvað að því að svona sjúkir einstaklingar (mæður) hafi forsjá.

Um 20 fíklar látist frá börnum

Athugasemdir

[Haraldur Davíðsson, 21.5.2008 kl. 16:49]

Það er svosem ekkert sem segir að þeir séu eitthvað skárri, feður þessara barna.

En þetta er góð spurning. Ég þekki eitt dæmi þar sem geðlæknir var búinn að úrskurða að móðirin mætti ekki vera ein, og tryggja þyrfti að hún tæki lyfin sín, þar var sagt við föðurinn sem sóttist eftir forræði barnsins, að MÓÐIR MISSIR EKKI FORRÆÐI FYRR EN HÚN ER STAÐIN AÐ VERKI, og honum sagt að gleyma því. Sem betur fer höguðu örlögin því þannig að barnið endaði meira og minna hjá föður sínum og ömmu. En svarið sem faðirinn fékk frá yfirvöldum vakti mig til umhugsunar.

[Anna Lilja, 21.5.2008 kl. 16:55]

Af hverju eru svona langt leiddir einstaklingar eins og í fréttinni með meginábyrgð á börnum.  Af hverju eru feður þeirra ekki með forsjánna??   Í mínum huga er ekki spurningin hvort eitthvað sé að því að feður fái forsjá heldur er eitthvað að því að svona sjúkir einstaklingar (mæður) hafi forsjá.

Ætli það sé ekki vegna þess að einhverntíma hafa feðurnir misst umgengnisrétt við börnin vegna óreglu og að á þeim tíma hafi móðirin verið betur stödd. 

Það eru hins vegar allar líkur á því að báðir foreldrar séu ógæfufólk, líkur sækir líkan heim eins og maður segir.

Síðan er það eins og þú líklega veist að konur fá forræði yfir börnum sínum í meirihluta tilvika, þó svo það megi nú deila um hversu sanngjarnt það er.

Ef mæðurnar eru fíklar en feðurnir ekki, af hverju er þá forsjáin ekki hjá feðrum?

Það kom hvergi fram í þessari frétt að feðurnir væru ekki fíklar og að þeir hefðu ekki fengið forsjá, en ef þeir eru ekki í vanda staddir þá fá þeir vanalega forsjá eins og kemur skýrt fram í fréttinni.  Það kemur ekkert annað til greina, enda samkvæmt lögum eiga fósturforeldrar eða stjúpforeldrar engan rétt  í þessu samhengi.

Í mínum huga er ekki spurningin hvort eitthvað sé að því að feður fái forsjá heldur er eitthvað að því að svona sjúkir einstaklingar (mæður) hafi forsjá.

Hvernir lestu út úr þessari frétt að þetta sé spurning um að eitthvað sé að því að feður fái forsjá barna sinna?

Staðreyndin er sú að konur fá í meirihluta tilvika forsjá yfir börnum sínum og þar af leiðandi eru meiri líkur á því að mæður sem eru fíklar og hafa forsjá yfir börnunum, látist frá þeim, heldur en að það sama gerist hja feðrum sem eru forsjáraðilar. Það segir sig sjálft. 

Annað, þetta voru ekki allt konur eins og þú segir í færslunni þinni, nær eingöngu var sagt.

Spurning um að lesa greinina aðeins betur, því ég fæ ekki betur séð en þú hafir mistúlkað ýmislegt. 

[Anna Lilja, 21.5.2008 kl. 17:00]

Þetta er ólukkuleg staðreynd en það verða alltaf til börn sem þarf að taka frá foreldrum sínum og sem missa foreldra sína vegna neyslu vímuefna. Sama hvort það eru mæður eða feður sem hafa forsjá þá koma alltaf fram tilvik þar sem þetta gerist.

Þetta er hryllileg ósanngirni sem þessi börn þurfa að líða og óumflýjanlegur og blákaldur veruleikinn.  

[sonja (IP-tala skráð) 21.5.2008 kl. 17:19]

Í 40% tilvika þegar forsjármál fara fyrir dómstóla þá fá feður forsjá. Get nú ekki séð annað úr því en að dómskerfið mismuni foreldrum ekki eftir kyni.

Svo skilst mér að kerfið virki þannig að það vilji hjálpa foreldrum að halda börnunum sínum ekki er gerður greinarmunur á því hvort foreldrar séu enn í sambúð og þar af leiðandi báðir með forsjá eða einn með forsjánna.

[Haraldur Davíðsson, 21.5.2008 kl. 17:26]

Anna Lilja, þú ert nú aldeilis að mistúlka líka. Staðreyndin er sú að það er óhemju erfitt fyrir feður að fá forræði yfir börnum sínum. Það er á sama tíma ótrúlegt hvað MÆÐRUM er leyft að ganga langt með börn í sinni forsjá.

Engan helvítis femínistaáróður inní þessa umræðu, þarna er mikil brotalöm og ef þú ætlar að skoða þetta mál í gegnum skráargat sjálfhverfunnar þá ertu að skaða málstað BARNANNA sem eiga að vera númer 1, 2, og 3.

[Riddarinn , 21.5.2008 kl. 21:11]

Ég er hjartanlega sammála greinarhöfundi.

En ég á ekki aukatekið orð þegar sumt fólk er að tjá sig ummálefni sem það hefur ekki hugmynd um og er að koma með prósentu tölur um útskurði og fleira en eru alveg út úr kúnni og ekki fótur fyrir.

T.d Anna Lilja sem segir greinarhöfundi að hann sé að mistúlka, það er Anna sjálf sem er að mistúlka hitt og þetta og þetta fer gersamlega öfugsnúið í hana.

Og Sonja.

Þú segir að 40% feðra fái forræði, hvaðan í ósköpunum færðu þessa vitleysu og á hvaða landi ert þú eiginlega stödd? Hlýtur að vera í annari heimsálfu en við erum.Þarft nú ekki að leita lengi til að sjá hið rétta ef þú hefur áhuga á að vita það rétta yfir höfuð?

Hið rétta er að 96% forræðismála eru móður í vil og móðirin fær forræði yfir börnunum. Það vita allir og gera sér grein fyrir því sem þekkja til forræðismála að þetta málefni er gegnum litað af gamalli mæðra stefnu og mæður eru venjulega með fyrirfram unnið mál fyrir dómi í forræðismálum nema að það sé eitthvað stórkostlegt að konunni og það þarf að vera geysilega mikið vandamál og áberandi til að föðurinn komi til álita yfirleitt.

Þið ættuð að kynna ykkur þessar tölur eða tala við samtök sem þekkja vel til þessara hluta og þeirra staðreynda og óréttlætis sem viðgangast hér á landi í forræðismálum.

Þetta málefni hef ég kynnt mér nokkuð vél í félagsstarfi sem ég er virkur í og vinnur í sambandi við þessi mál.

Þarna er meðal annars verið að reyna að koma þessum málum inn í nútímann og fá fram lagabreytingar sem eru í takt við tíman og tíðarandann á þessari öld.

Hreint ótrúlegar tölur og frásagnir sem ég hef fengið vegna þessa málaflokks og svo ótrúlegt misrétti í þessum málum mæðrunum í vil að mann setur hljóðan að þetta viðgangist á okkar tímum.

Ástandið er eins og maður hefði mátt búast við fyrir 50-100 árum en ekki á árinu 2008.

Og Ísland er aftast í allri þróun á barnalögum og lagaumhverfið er megin partinn frá því fyrir áratugum síðan, hefur ekkert breyst að ráði þó að kröfur og tíðarandinn sé allt annar en þegar foreldrar okkar ólust upp.

Norðurlöndin eru áratugum á undan okkur og hugsa betur um þessi mál, Íslenska Alþingið hefur gersamlega verið lamað og þekkir mjög takmarkað til þessara mála, hreint ótrúlegt þar sem þeir eiga nú að setja lögin varðandi málefnið sem aðrir eiga að fara eftir.

Hvernig getur hópur sem veit varla nokkuð um málefni sett lög um viðkomandi málefni?

Ég bara spyr?

[Gísli Gíslason, 21.5.2008 kl. 22:12]

Í rannsókn sem Ingólfur V Gíslason gerði og birtist í bókinni "Rannsóknir í Félagsvísindum V" árið 2004 kemur upp þessi tala 39% sem hefur svo rúnast í 40%.  Rannsóknin nær til áranna 1995-2001. Það eru 90 mál sem fara fyrir dómstóla á þessum árum eða 13 mál á ári.  En á þessum árum eru um 1200 hjúskaparlok (þ.e. sambúðar og hjónaskilnaðir alls) á ári.  Þannig eru þetta fá mál sem rata fyrir dómstóla og eru þ.a.l jaðarmál. En samkvæmt rannsókn Ingólfs þá fengu feður  forsjá barna  35 málum eða 39% tilvika. Móðir fékk forsjá í 54 málum eða  60% tilvika.  Í einu máli þá er börnunum skipt á milli foreldra.     Þess ber að geta að dómstólar höfðu ekki þá eins og nú lagalega heimild til að dæma í sameiginlega forsjá.

Það breytir ekki þeirri staðreynd að 96 eða 97% af meðlagsgreiðendum eru karlar og það segir í raun allt um hvers kynskiptur þessi málaflokkur er. 

Rannsóknir sýna að börn sem alast upp hjá báðum foreldrum spjara sig betur, líka þegar foreldrar búa ekki saman.  Ef báðir foreldrar eru virkir í uppeldi, þá styður ekkert betur við börnin en að hafa einnig ríkan aðgang að hinu foreldrinu þegar annað lendir í ógæfu.   Í hinum vestræna heimi hefur verið virk og jákvæð breyting í átt að jafna foreldraábyrgð enda að verða almenn sátt um það að báðir foreldrar eru bestu foreldrarnir.

[sonja (IP-tala skráð) 21.5.2008 kl. 23:48]

Ég var að vísa í þessa rannsókn sem Gísli bendir fjallar um í svari sínu. Hefði ef til vill mátt láta hana fylgja með. En því má ekki gleyma að í lang flestum tilvikum í dag líkur sambúð með sameiginlegri forsjá. Foreldrar ákveða síðan sín á milli hvar barnið hefur lögheimili og eru þar af leiðandi sammála um það. Enda er hugmyndafræðin bak við sameiginlega forsjá sú að foreldrar geti unnið saman að uppeldi barna sinna. Reyndar finnst mér sanngjarnt barnanna vegna að allir foreldrar geri það, en því miður er staðreyndin ekki sú.

Ég er alveg sammála því að það megi endurskoða meðlagskerfið en það þarf líka að passa upp á það áfram að báðir foreldrar komi að framfærslu barna sinna. 

[Gísli Gíslason, 22.5.2008 kl. 08:28]

Það er rétt að flestir foreldrar fara með sameiginlega forsjá, enda er sameiginleg forsjá meginregla við skilnað foreldra.  En sameiginleg forsjá er ekki meginregla ef barn fæðist utan hjónabands/sambúðar.  Þá ræður barnsmóðir hvort hún leyfi barni að njóta einnig forsjár föður.  Hér þarf að breyta og tryggja að öll börn njóti sameiginlegrar forsjár sem meginregla.

Það er ekki rétt að alhæfa að foreldrar ákveða sín milli hvar barnið hefur lögheimili.   Maður þekkir sorgleg dæmi þess að feðrum er stillt upp og annað hvort samþykki þeir skilyrði móður eða þá að málið fer fyrir dómstól.  Þar verður dómari að svipta annað foreldrið forsjá.  Því gefa feður eftir og í opinberum pappírum heitir það að það hafi nást sátt.

Sameiginleg forsjá er vissulega samvinna, en það er samt staðreynd að langflestar dags daglegar ákvarðanir sem lúta að barninu snú að því foreldri sem barnið er hjá hverju sinni.  Það eru stórar ákvarðanir sem foreldrar þurfa að taka sameiginlega. 

Það hefur verið sagt m.a. af stjórnsýslunni hér til skamms tíma að ef það er skoðanaágreiningur þá séu forsendur fyrir sameiginlegri forsjá brostnar.  Maður þekkir sorgleg dæmi þar sem móðir býr til ágreining, til að rifta sameiginlegri forsjá til þess eins að geta sótt á föður meiri meðllög eða til þess að hafa frjálsar hendur með að flytja úr landi.   Í slíkum tilvikum er nauðsynlegt að dósmtólar hafi heimild til viðhald sameiginlegri forsjá í slíkum tilvikum og öðrum þegar ljóst er að annað foreldrið er að skara eld að sinni köku en ekki endilega að hugsa um bestu hagsmuni barnsins.   Á meðan dómarar hafa ekki þessa heimild þá getur alltaf lögheimilisforeldrið búið til ágreining og farið í dómssal og fengið eins foreldris forsjá.  Mjög trúlega er faðir búinn að gefa það eftir áður til að spara lögfræðikostnað þar sem að niðurstaða dómstólsins væri nokkuð fyrirsjáanleg.   Í opinberum pappírum myndi það heita að sátt hefði nást, þótt annað foreldrið fari mjög sárt frá "sáttinni", enda endurspeglar "sáttin" fyrirsjáanlega niðurstöðu dómsstóls.

Ég held að meginmálið í þessum samfélagsbreytingum sem við erum að horfa uppá er að báðir foreldrar komi ekki bara að framfærslu, heldur séu virkir uppalendur og sem flest börn eigi þannig stolt fyrirmynd í bæði pabba og mömmu.

[sonja (IP-tala skráð) 22.5.2008 kl. 08:59]

En Gísli eru þetta ekki jaðarmál þar sem annað foreldri misnotar lagalega stöðu sína svona?

Og geta ekki foreldrar sótt um tvöfallt meðlag þrátt fyrir að vera með sameiginlega forsjá?

Ég reyndar hef aldrei skilið þetta tvöfalda meðlag þar sem kostnaður við framfærslu barns hlítur að vera sá sami óháð fjárhagsstöðu foreldra. Og ég er ekki á því að fyrrverandi maki eigi að borga aukalega vegna bágrar stöðu annars foreldris. Þegar fólk skilur þá ber það ekki lengur ábyrgð á velferð hvors annars en það ber sameiginlega ábyrgð á velferð barna sinna.