Feðradagurinn er í dag!

Það fer ekki mikið fyrir því í fjölmiðlum að í dag er feðradagurinn á Íslandi. Þetta er í 3ja sinn sem þessi dagur er hér á landi. 

Í Morgunblaðinu í dag er ekkert um þennan dag, né um stöðu feðra.  Í Fréttablaðinu er heilsíðu auglýsingu frá Félagi um foreldrajafnrétti, þar sem bent er á ýmsa vankanta í íslensku laga og reglugerðarverki.

Ég rakst á furðulega frétt í Daily Mail  þar sem fyrirsögnin er "Þú mátt ekki hitta barnið þitt, en ertu tilbúinn að gefa því líffæri úr þér." 

Michael Shergold í Bretlandi er  faðir 3 barna úr fyrra hjónabandi. Hann hafði fengið forsjá barna sinna við skilnað og hann ól þau upp og þeim vegnar vel, en 2 börn búa ennþá heima hjá honum.  Hann var um tíma í sambandi við konu, samband sem svo endaði og hann sá ekkert meir af þeirri konu.  En svo kom í ljós að þegar þau hættu saman þá var konan ófrísk og eignaðist barn.  Hún gaf barnið en Michael vissi ekkert um þetta og var aldrei látin vita.  Svo var hringt í hann þegar barnið var 5 ára og spurt hvort hann væri tilbúinn að gefa barninu líffæri úr sér, því trúlega myndi það ekki lifa nema fá slíka líffæragjöf.  Honum var gerð rækilega grein fyrir því að hann ætti ekki að mynda nein tengslið við barnið, sem væri hjá fósturforeldrum sem myndu ættleiða hinn 5 ára gamla dreng.  En félagsþjónustan lagði að honum a gefa úr sér líffæri.

Michael vinnur við húsumsjón í grunnskóla, hefur ávallt lifað reglubundnu lífi.  Hann er í dag  giftur Alex sem á 3 uppkomin börn.  Í greininni í Daily Mail veltir Michael fyrir sér hvað það er sem réttlætir það að hann fékk ekki að vita af fæðingu barnsins síns og af hverju var honum ekki boðið að fá barnið sitt, af hverju var það gefið til vandalausra?.  Félagsþjónustan hundsar alveg tilveru hans sem líffræðilegs föðurs þegar barnið er komið fyrir í fóstri, en hann er greinilega nógu góður til að gefa barninu líffæri !  

Á Íslandi er staðan þannig að barn sem fæðist í "laualeik" nýtur ekki sjálfkrafa forsjár beggja foreldra, heldur verður móðir að gefa sitt leifi fyrir sameiginlegri forsjá.  Ef móðir rangfeðrar barn, þá hefur hinn raunverulegi faðir ekki lagalegan rétt á að fara í faðernismál.  Trúlega gæti því áþekkt mál vel átt sér stað hér á landi.

Forvarnardagurinn!

Hjálagt er grein sem birtist eftir mig fyrir 2 árum.  Enn í fullu gildi. 

Forvarnardagurinn og foreldrajafnrétti
Báðir foreldrar eiga ávallt að vera virkir uppalendur barna sinna.

Forvarnardagurinn er hvatning fyrir foreldra að styðja enn betur við börnin sín.   Rannsóknir sýna að börn sem búa ekki hjá báðum foreldrum eru um 10 sinnum hættara við að lenda afvega í lífinu, samanborið við börn hjóna og sambúðarfólks.   Það er varlega áætlað að 1 af hverjum 5 skilnaðarbörnum lendi villu vegar í lífinu.  Það er því ekki óeðlilegt að á Forvarnardegi Íslands sé  staða þessara barna sérstaklega skoðuð.

 

Í bókinni "Skilsmissa börn berättar" eða "Skilnaðarbörn segja frá" frá árinu 2002 fjalla sænsku Öberg-hjónin, Bente og Gunnar um afdrif barna sem höfðu jafna búsetu hjá foreldrum eftir skilnað foreldra.   Rannsóknin stóð í yfir  20 ár. Niðurstaðan varð sláandi. Einungis eitt af þeim 50 börnum, sem fylgst var með, hafði lent illa afvega í lífinu. Fimm aðrir höfðu tímabundið lent í minniháttar vandamálum, en voru öll fjölskyldufólk í góðri stöðu við lok rannsóknarinnar. Ályktun Öberg-hjónanna var skýr eftir þessa rannsókn: Látum búsetu barna vera sem jafnasta hjá báðum foreldrum eftir skilnað.  Öberg-hjónin bentu á að í slíku fyrirkomulagi hafi allir áfram hlutverk, hvorugt foreldrið er tapari í skilnaðinum og börnin njóta áfram ríkra samvista við báða foreldra. En báðir foreldrar hafa einnig ríkan tíma til byggja upp sitt eigið líf.  Þannig eru foreldrarnir betur á sig komin að takast á við foreldrahlutverkið þá viku  sem barnið er hjá þeim.  Mikilvægt er að foreldrar búi í sama hverfi og að samkomulag sé gott. Raunar sýna rannsóknir að í slíku fyrirkomulagi hjaðna fyrr skilnaðardeilur foreldra. Langflestum  í úrtaki Öberg hjónanna fannst þetta gott fyrirkomulag og myndu einnig vilja slíkt fyrirkomulag fyrir sín börn ef þau lentu í skilnaði við sinn maka.   Margar aðrar rannsóknir styðja niðurstöðu Öberg hjónanna.   Foreldrajafnrétti eru því bestu hagsmunir barnanna og besta forvörnin, einnig  eftir skilnað foreldranna.

Á Íslandi eru um 4.000 börn í hverjum árgangi. Af þeim eru um 1.100 börn sem greitt er meðlag með, þar sem kynforeldrarnir búa ekki saman. Ef eitt af hverjum fimm skilnaðarbörnum á Íslandi lendir afvega þá eru það 220 af 1.100 börnum í árgangi . Ef það er einungis eitt af hverjum 50 eins og reyndin var samkvæmt rannsóknum Öberg-hjónanna, við jafna búsetu, þá fækkar þessum ógæfueinstaklingum úr 220 í 22 börn í hverjum árgangi. Þetta þýddi að 200 börnum á Íslandi í hverjum árgangi myndi vegna betur!

 

Forvarnardagurinn skilgreinir réttilega að bestu hagsmunir barna er rúmur tími foreldra með þeim, ásamt því að börn stundi íþrótta og æskulýðsstörf.    Það er aldrei mikilvægara en þegar til skilnaðar kemur að báðir foreldrar séu áfram uppalendur barna sinna.  Það þarf að koma þeirri meginreglu á  að barn geti átt lögheimili á tveimur jafnrétt háum heimilum.   Það er ögrun samfélagsins að tryggja öllum börnum jafnan rétt til foreldra sinna, enda sé það ekki andsætt hagsmunum þeirra.   Það er besta forvörnin fyrir þennan hóp barna sem eru í mestri hættu að lenda afvega í samfélaginu.

 

Það er full ástæða til að óska aðstandendum Forvarnardagsins til hamingju með mjög þarft framtak.

  

Gísli Gíslason

Höfundur er markaðsstjóri og formaður Félags ábyrgra feðra.

Greinin birtist í Fréttablaðinu 15. október 2006

http://www.visir.is/article/20061015/SKODANIR03/110150002/1079/SKODANIR

Birtingarmynd kreppu !

Ég fékk hjálagða sögu senda í tölvupósti.  Fannst hún góð og langar að deila henni með ykkur. 

Smá dæmisaga vegna hinnar svokölluðu "kreppu"

Íslensk kona hefur verið að styrkja námsmann í Uganda sem "óvænt varð á vegi hennar" eins og hún orðaði það. Hann var búinn að lofa að senda henni einkunnirnar sínar sem hann og gerði þegar þar að kom. Þar kom fram að hann hafði fengið A í öllum fögum og góða umsögn að auki. Það var nefnilega búið að gera honum ljóst að góður árangur væri lykillinn að því að hann fengi áframhaldandi styrk.

En allt er breytingum undirorpið í henni veröld og ýmislegt getur vissulega haft áhrif á afkomu Frónbúans og getu hans til að láta gott af sér leiða. Hún var að velta því fyrir sér hvort rétt væri að reyna að segja honum frá gangi mála hér á landi, þ.e. kreppunni og öllu því. Og það gæti því miður reynst nauðsynlegt að skera eitthvað niður styrkinn vegna hins breytta ástands hérna megin. Það eru nefnilega tiltölulega litlar líkur á því að fréttir af Íslenska skipbrotinu hafi borist alla leið til hans þarna í Entebbe. Og svo er alls ekki víst að hann skilji alvöru málsins á sama hátt og við hér heima. En ef reynt væri að útskýra hið Íslenska kreppuástand fyrir honum sem virðist ætla að fara langt með að sliga þjóðina einhver þó nokkur ár inn í framtíðina, gæti það samtal orðið á eftirfarandi nótum.

*Heyrðu félagi, það er úr vöndu að ráða. Íslenska þjóðin er gjaldþrota!

Hvað segirðu, en leiðinlegt að heyra, eigið þið þá ekki fyrir baunum og maís?

*Jú reyndar eru búðir fullar af mat og enginn vöruskortur.

Hvað segirðu, þið eigið þá mat. Það er gott. En eigið þiðþá ekki þak yfir höfuðið lengur!

*Jú við eigum reyndar íbúð eins og flestir og það eru fáir heimilislausir á Íslandi.

En hvað segirðu mér þá? Gengur plága yfir landið, eru allir veikir og heilbrigðiskerfið lamað?

*Nei nei reyndar ekki, við fáum nánast ókeypis læknaþjónustu og erum með ágætt heilbrigðiskerfi.

Nú jæja. Það var gott að heyra. En eru þá skólarnir að loka og fá kannski ekki allir tækifæri til að læra að lesa lengur og sérstaklega þá ekki konur.

*Jú reyndar er 99,9% læsi á Íslandi og menntakerfið er ágætt, margir með háskólagráður og konur ekki síður en karlar.

Það er nú gott, en þið verðið þá að passa er að lenda ekki í stríði við nágrannaþjóðir ykkar.

*Uuuu við erum reyndar ekki með her og teljumst nú frekar friðsæl þjóð. En við þurfum bara að hlusta á bullið og stríðsyfirlýsingarnar í fíflinu honum Gordon Brown. Það er það sem við munum líklega komst næst því að fara í stríð.

Ok. Segðu mér nú samt ekki að þið komist ekki í hreint vatn.

*Við eigum reyndar besta vatn í heimi.

Nú, er vegakerfið þá ónýtt? Hérna í Afríku ganga allir eða nota asna og stundum reiðhjól. Það eru líka til strætisvagnar hérna, en þeir eru alltaf yfirfullir.

Eru kannski strætóarnir hjá ykkur hættir að ganga?

*Neeee... Það er verið að ræða um hvort almenningssamgöngur hér eigi að vera ókeypis, en það eru flestallir vegir malbikaðir og næstum allir eru á nýlegum bílum.

Eigið þið þá enga peninga til að gera ykkur glaðan dag? Ég meina, þú sagðir að þjóðin væri gjaldþrota.

*Flestir eiga reyndar einhvern sparnað á bókum þó sumir hafi tapað honum eða hluta hans síðustu daga. Það verður alla vega erfitt að kaupa stærri flatskjái og utanlandsferðunum verður að fækka.

Já, ég á kannski einhvern tíma eftir að fara til útlanda, en ég er nú líka frá Uganda. Hefur kannski enginn vinnu og þurfið þið núna öll að betla?

*Neiiij...! Atvinnuleysið er um 2% en við verðum að flytja Pólverjana aftur heim og fara sjálf að vinna vinnuna sem þeir unnu.

Hmmm... Svo þið hafið peninga, mat, húsaskjól, heilbrigðiskerfi, menntakerfi, búið við frið, eigið nóg hreint vatn og samgöngur eru góðar.

Segðu mér, hvert var vandamálið aftur?

Jón fótalausi, baráttusaga manns!

Þegar ég var barn austur á Norðfirði þá heyrði maður sögur um Jón fótalausa, manninn sem hafði lent í sjóhrakningum á Seyðisfirði og kalið svo illa að það þurfti að taka neðan af báðum fótum um miðjan legg.  Jón fótalausi gafst ekki upp og lét sérsmíða á sig skó, en hann gekk á hnjánum.  Þannig réri hann til fiskjar á árabátum.  Þetta hefur verið seigla og dugnaður.  Amma átti mynd af Jóni, sem tekin var hjá ljósmyndara á Seyðisfirði.

Jón hafði byggt lítið hús rétt ofan við Grund, við Strandgötu þar sem amma og afi áttu heima. Í því húsi bjuggu heiðurshjónin Sigga og Eiki, þegar ég man eftir mér, en Jón nefndi húsið Hlíðarhús.  Í kringum húsið var stór garður og í S.V. horni garðsins var annað enn minna hús, sem var kartöflu geymsla. Í því húsi var víst búið í gamla daga og þar ólst upp m.a. Svavar Benediktsson tónskáld.    Seinna kom gata ofan við Strangötu sem fékk nafnið Urðarteigur og þá varð húsið sem Jón fótalausi byggði og Sigga og Eiki áttu heima í,  Urðarteigur nr  17 og er enn.   Hús foreldra minna reis fullklárað árið 1969 og er nr 18 við Urðarteig, raunar byggt í landi sem tilheyrði Hlíðarhúsi.

Þegar ég kynntist Bergrós þá var hún áskrifandi að Gletting, sem er Austfirskt blað um Austfirsk málefni.  Margt fróðlegt er í því blaði, gefið út af duganaðarmönnum eystra.   Í nýjasta blaði Glettings er fjallað um hrakningasögu Jóns fótalausa. Sagan er skráð árið 1923 af Vald. V. Snævarr sem þá var skólastjóri á Norðfirði.   Ég las söguna af áhuga og myndin hér að ofan er úr Gletting en er eins mynd og amma átti. Í greininni í Gletting kom fram að Jón fótalausi var héðan af Álftanesi og ekki bara það, heldur frá Gesthúsum sem er næsta nágrenni við Hákotsvör, þar sem ég bý.   

Jón fæddist árið 1856 í Gesthúsum á Álftanesi.  Hann  fór ungur í vist til Gríms Thomsen að Bessastöðum og fyrir tvítugt var hann farinn austur á land.   Árið 1880 fór hann við fjórða mann í hinn örlagaríka róður frá Seyðisfirði og útmeð Skálanesbjargi.  Hann kól svo mikið að taka þurfti neðan af báðum fótum.  Aðrir tveir í áhöfn misstu neðan af öðrum fæti en sá fjórði slapp.  Árið 1901 flytur Jón til Norðfjarðar þar sem hann lést árið 1931. Hann giftist Guðrúnu Kristjánsdóttur og eignuðust þau 3 dætur en ein lést ung.   Jón gekk á hnjánum í sérsmíðuðum stígvélum og hann réri til fiskjar og var þannig bjargálna.  Saga Jóns er átaka og raunasaga, en saga manns sem ekki gafst upp.  Ég býst við að honum hefði þótt fjármála kreppa 21. aldarinnar léttvæg.  Hvað sem því líður þá er lærdómurinn af hans sögu sú að oftast eru til lausnir, líka í erfiðri stöðu.

Þorstein Víglundsson fyrrverandi skólastjóri í Eyjum skráði sögu Jóns fótalausa en Þorsteinn ólst upp á Norðfirði og réri m.a. með honum til fiskjar.  Söguna má lesa hér og hér .

 

 

 

Útrásin var og er mikilvæg fyrir íslenskt efnahagslíf.

Nú þegar bankakerfið  hrynur þá er farið að tala um útrás íslenskra fyrirtækja næstum með hæðnistón.  Er það þannig að íslenska útrásin hefur mistekist? Ég tel svo ekki vera, þvert á móti.

Þau fyrirtæki sem eru dæmigerð íslensk útrásarfyrirtæki eru þau sem flytja út sína sérþekkingu.  Dæmi um slík fyrirtæki eru m.a.

• ÖSSUR,
• MAREL,
• PROMENS
• ACTAVIS

Öll þessi fyrirtæki byggja á og flytja út sérþekkingu og á þeim grunni byggist markaðforskot þeirra.  Ég get ekki betur séð en að útrás Baugs byggðist á því að þeir höfðu aðgang að miklu fé á meðan þeir voru ráðandi í Glitni.  Þannig keyptu þau hin ýmsu fyrirtæki erlendis og hófu að reka.   Á því byggðist sérstaða þeirra.   Ég held að Baugur hafi ekki verið að flytja út neina sér þekkingu, aðra en áræðni Jóns Ásgeirs  og félaga.  Þegar svo aðgangur að fjármagni þrengist, þá hriktir í.

Útrás íslenskra fyrirtækja er og verður um ókomna tíð mikilvæg forsenda fyrir  því að við náum að halda samkeppnishæfum lífsskilyrðum hér á landi.  Útrásin hefur alls ekki mistekist þó bankar og einhver fyrirtæki sigli núna krappan sjó.   "ut vil ek" sögðu víkingar og sagan sýnir að okkur farnast best þegar  við stundum mikil utanríkisviðskipti og förum víða.  Það gildir jafnt um víkingaöld sem og 21. öldina.  Útrásin er og verður áfram mikilvæg fyrir íslenskt þjóðarbú.

 

Rúbbluvæðing landans.

Fékk í tölvupósti skondnar myndir sem ég set hér á bloggið.  Skjaldarmerki með hamar og sigð og Lenin og peningaseðill með Pútín.

 

Verðmætamat.

Gulli og perlum að safna sér,

sumir endalaust reyna,

vita ekki að vináttan er,

verðmætust eðalsteina.

 

Gull á ég ekki að gefa þér

og gimsteina ekki neina.

En viltu muna að vináttan er

verðmætust eðalsteina.

 

Höf: Hjálmar Freysteinsson, lækni og hagyrðing á Akureyri.

 

Sama hlutfall og í forsjármálum!

Þetta er ágæt ábending hjá feministum.  Það eru 9 karlar og ein kona í skilanefndinni, sem hlýtur að vera óheppilegt. 

Þetta er nákvæmlega sama hlutfall og lögheimili barna sem búa við það að foreldrar þeirra búa ekki saman.  Níu af hverjum 10 skilnaðarbörnum eiga lögheimili hjá móður.   Ég man ekki sérstaklega eftir því að feministar hafi talið það neitt sérstakt vandamál, þó trúlega sé kynbundinn munur hvergi meiri en í þeim málaflokk.

Ein kona í skilanefndum yfir bönkunum

Kreppa í þjóðarsálinni samfara fjármálakreppunni ?

Það hafa stanslausar fréttir af fjármálakreppunni riðið yfir landið á síðustu dögum.  Trúlega er ekkert við því að segja, þar sem ástandið er grafalvarlegt þegar m.a. gengi ísl krónunnar hrynur og það þarf neyðaraðstoð til að bjarga rekstri Glitnis. 

Samt finnst mér eins og fréttir séu á köfum yfirdrifnar, eins og þegar sagt er að það sé hugsanlega yfirvofandi vöruskortur í landinu.  Fjölmiðlar eru þannig með svartsýnar spár í fréttum á meðan helstu áhrifaöfl sitja langa fundi með ríkisstjórninni til að koma í veg fyrir að hið versta gerist.

Óháð því hversu alvarlegt ástandið er og hvað getir hugsanlega gerst,  þá er það  geysilega mikilvægt  að forystumenn þjóðarinnar telji kjark í þjóðina og þjappi henni saman.  Það hefur nefnilega hvarflað að mér að kreppan í þjóðarsálinni sé að verða meiri en sjálf fjármálakreppan.

Lifi Sparisjóður Norðfjarðar !

Þegar maður sér að bankar og fjármálastofnanir erlendis fara á hausinn eða bjargað með neyðarráðstöfunum hins opinbera eins og gert var hér á landi með Glitni, þá hugsar maður að það er nú voðalega notalegt að eiga litla og sæta lánastofnun sem heitir SPARISJÓÐUR NORÐFJARÐAR. Þar á bæ hefur trúlega alltaf verið farið varlega og það virkar vel á mann nú þegar "náttúruhamfarir" í fjármálaheimi ríða yfir heimsbyggðina.    Þannig er gott rúlla sínum peningum í gegnum lítinn sparisjóð austur á landi, í firðinum fagra, þar sem lognið hlær svo dátt.  Lifi Sparnor.