Helgin 14-16 júlí

Góð en annasöm helgi að baki.  Dóttir mín Eyleif Ósk spilaði á Landssímamóti Breiðabliks, bæði með a og b liði Leiknis í Breiðholti.   Það er gaman að sjá framfarir stúlknanna í Leikni.

Jóhann bróðir og fjölskylda voru einnig hér og buðu börnunum á kayak.  Það var gert á Kasthúsatjörninni hér á Álftanesi.   Svo síðast  en ekki síst þá kom hún Bergrós mín frá Neskaupstað í gær.  Blíðan hér sunnanlands er mikil og fáir dagar á ári sem jafnast  á við síðustu daga.

Haraldur Grétar Guðmundsson.

 

Haraldur Grétar Guðmundsson mágur  minn fæddist í Neskaupstað 27. febrúar 1965. Hann lést á heimili sínu í Reykjavík 1. júlí síðastliðinn og var útför hans gerð frá Norðfjarðarkirkju 10. júlí.

Í æskuminningunni voru Halli og frændi hans Grétar Birkir alltaf saman. Þeir voru í fjörmiklum og uppátækjasömum '65-árgangi. Þegar Gísli Sighvatsson skólastjóri kvaddi Nesskóla eftir nokkurra áratuga starf fjallaði hann í kveðjuræðu sinni sérstaklega um hinn eftirminnilega '65-árgang.

Halli var hæfileikaríkur íþróttamaður. Hann var hávaxinn, grannur en stæltur og stundaði handbolta, blak og frjálsar íþróttir. Halli lærði bakaraiðn og prófaði sig í ýmsum rekstri með misjöfnum árangri. Svo lenti hann í erfiðu bílslysi með þeim afleiðingum að hann var bundinn við hjólastól það sem eftir var. Árin eftir það voru honum á margan hátt erfið.

Fyrir rúmum þremur árum varð ég þeirrar gæfu aðnjótandi að hefja sambúð með Bergrós, systur Halla. Við fyrstu kynni fannst manni þetta vera sami gamli góði Halli, hraðmæltur drengur sem sagði skemmtilega frá. Halli dvaldi hjá okkur á flestum stórhátíðum og öllum jólum og voru það alltaf gefandi stundir. Við nánari kynni sá maður að barátta Halla við tilveruna var oft á tíðum erfið. Aldrei bar hann sig illa og koma í huga ljóðlínurnar:

Hugsanir manns ekki mennirnir sjá

og margt býr í hjarta sem skín ekki á brá.

Þó leiki um varirnar geislandi hlátur,

oft leynist í hjartanu beiskasti grátur.

(Hannes Blöndal)

Alltaf lifnaði yfir Halla þegar börnin hans bárust í tal. Hann var ákaflega stoltur af Hafdísi Lilju og Guðmundi og sagði að fallegri og dásamlegri börn væri ekki hægt að eiga. Samband hans við börnin var einlægt og gott og hann mat þau mikils. Einnig mat hann mikils barnsmóður sína og sambýlismann hennar fyrir gæfuríkt uppeldi og að búa börnunum gott heimili og ekki síst fyrir að hafa gott samband við sig. Fyrir allt þetta var hann þakklátur.

Halli átti trygga vini sem hittust reglulega. Alltaf var Halla boðið og stundum mætti hann. Oft talaði hann um Súðavíkurferðina, þegar þeir félagar hittust þar og greinilegt var að sú ferð gaf honum mikið. Ég veit að gleði félaganna var ekki síðri.

Samband Haraldar við foreldra sína, sem búa í Neskaupstað, var mjög náið. Trúlega voru ekki margir dagar sem hann átti ekki símtal við annað þeirra. Bergrós sambýliskona mín var eina systkinið sem var í nálægð við hann hér á höfuðborgarsvæðinu. Þau töluðu opinskátt um lífið og tilveruna, enda voru samskipti þeirra hreinskiptin og vináttan einlæg. Haraldur átti einnig mörg símtöl við ömmu sína Sissu seint á kvöldin en bæði voru þau miklar kvöldmanneskjur. Missirinn er mikill við andlát Halla. Ég votta öllum aðstandendum mína dýpstu samúð og kveð hann með ljóðlínum Þórunnar Sig.

Ég sendi þér kæra kveðju,

nú komin er lífsins nótt.

Þig umvefji blessun og bænir,

ég bið að þú sofir rótt.

Þó svíði sorg mitt hjarta

þá sælt er að vita af því

þú laus ert úr veikinda viðjum,

þín veröld er björt á ný.

(Þórunn Sigurðardóttir)

Gísli Gíslason.

Viðheldur launamun kynjanna !

Þegar kona er búinn að vera  samfellt í 6 mánuði í fæðingarorlofi og karl slitrótt í samtals 3 mánuði, þá er augljóst að karlinn er að  viðhalda sínum starfsframa en konan situr  eftir í sínum frama á vinnumarkaði.  Þetta styður og viðheldur launamun kynjanna.

HÉR ER ENN OG AFTUR STAÐFESTING Á ÞVÍ AÐ MUNUR Í FORELDRAÁBYRGÐ KYNJANNA ER MIKIL  OG ENDURSPEGLUN  AF ÞESSUM MUN Í FORELDRAÁBYRGÐ ER STAÐA KYNJANNA Á VINNUMARKAÐI OG  LAUNAMUNUR KYNJANNA  ER AFLEIÐING  AF ÞVÍ.

Það er sorglegt  að þegar verið er að fjalla um launamun kynjanna þá er  ekkert fjallað um þetta samhengi.    Ekki einu sinni leiðari Moggans, sem oft hefur verið framsækinn í   skoðunum, hefur séð ástæðu til að benda á þetta samhengi.

Fæðingarorlof styttra þar sem karlmenn stjórna

Afmælisdagur sumra

Af félugum og vinum sem eiga afmæli í dag eru m.a.

• Heimir Berg bróðir, fæddur 60. 
• Kristinn Steinn, æskufélagi úr næsta húsi fæddur 62
• Kristín Kristinsdóttir bekkjarsystir fædd 64
• Kiddi á Sjónarhól, bekkjarbróðir fæddur 64
• Í gær átti svo Fiffi bekkjaarbróðir afmæli.

Öll sömul til hamingju með daginn.

Opinber blaðaútgáfa á Álftanesi ! Íbúar borga brúsann.

Nú hefur  það gerst að Á-listi hefur gefið út sitt annað tölublað af Álftanes.is sem er fyrir íbúa á Álftanesi.  Fyrsta eintakið var gefið út áður en formlegt samþykki bæjarstjórnar var fengið og áframhaldandi útgáfu til hausts er aðeins samþykkt með atkvæðum Á-listans gegn atkvæðum D-listans.   Almennt er útgáfa blaða á höndum einkaaðila en ekki opinberra aðila.  Þannig er útgáfa af Álftanes.is algert stílbrot í nútímanum.   Ekki einu sinni á  æskuslóðum höfundar austur  í Neskaupstað, “Litlu Moskvu” gaf bærinn út blað.  Það voru bara flokkarnir á staðnum, sem gerðu slíkt.  Ég held  að það þurfi því að fara austur til Moskvu á tímum Ráðstjórnarríkjanna til  að finna hliðstæðu við opinbera útgáfu á fréttablaði eins og Álftanes.is

 

Þetta blað,  rétt eins og Pravda forðum er gefið út fyrir skattpening íbúanna.  Í Álftanes.is eru að mestu fréttir sem birtast einnig annarsstaðar.  Þannig er enginn þörf fyrir þessa útgáfu.  Þar er stuttlega fjallað um ársreikning sveitarfélagsins.  Sú umfjöllun er ekki í nokkru samræmi við efni og forsendur fyrir slíkri frétt. Þar er látið hjá líða að segja frá því að ársreikningur sem hefur ríflega 900 miljón króna tekjur skilar tapi uppá ríflega 300 milljónir.  Það er ekki gerð grein fyrir skoðanaágreiningi Á- og D-lista um  ástæður slakrar rekstrarniðurstöðu.  Hér eins og í Prövdu forðum er sannleikurinn stílfærður svo fréttin verði þóknanleg valdhöfum.  Svo er skondið að í einni fréttinni er bæjarstjóranum  hrósað undir rós, sagt “bæjarstjóri gekk skörulega fram og bauð …..”  en bæjarstórinn er ábyrgðarmaður að blaðinu sem hrósar verkum hans.  Ætli það þætti ekki sérstakt ef ritstjórn Moggans færi að hrósa yfirmanni sínum Styrmi Gunnarssyni með álíka hætti. Guðmundur Andri Thorsson skrifar í Álftanes.is.  Hann  fjallar um gott sambýli sitt við fugla og náttúru hér á Álftanesi og  ferst það ágætlega úr hendi.  Hér eins og oft í Prövdu forðum er listamaður fenginn til að mæra fósturlandið.    Fleira mætti tína til.

 

Það er engin þörf fyrir  íbúa  Álftaness að skattpeningum  sé eytt  í blaðaútgáfu.   Eina spurningin sem situr  eftir í mínum huga er hvort Á-listi telji að þörf  á að beina athyglinni frá erfiðum rekstri sveitarfélagsins, með slíkri útgáfu.   

 Íbúar greiða með hæstu fasteignagjöldum

Sem íbúi og skattgreiðandi á Álftanesi finnst manni  hreint út sagt sorglegt að Á-listinn skuli ekki fara betur  með skattfé okkar íbúanna.  Sérstaklega nú þegar rekstur  sveitarfélagsins er eins þungur og raun  ber vitni. Íbúar Álftaness greiða reikninginn, m.a. með hæðstu fasteignagjöldum á höfuðborgarsvæðinu.  Meirhluti bæjarstjórnar, Á-listinn, ætti að “ganga skörulega fram”  og hætta þessari útgáfu hið snarasta.

 

Foreldri sem gerandi ! Er það móðir eða faðir??

Það er mikið fjallað um ofbeldi hér á landi og þá gjarnan um kynbundið ofbeldi þar sem karlmaður er gerandi en konur og börn þolendur.  Í bókinni   Heimilisofbeldi gegn börnum á  Íslandi e. Jónínu Einarsdóttir, Sesselju Th. Ólafsdóttir, og Geir Gunnlaugsson frá  2004  sem er gefin út af Umboðsmanni barna  og Miðstöð heilsuverndar fyrir börn er sagt að á bls 39 “Niðurstöður Freydísar Jónu(2003a) benda  til þess að mæður beiti börn sín oftar ofbeldi en feður”   Þessar niðurstöður eru ekki í anda þess sem hinn almenni borgari hefur um ofbeldi. 

Það hefði því verið mjög forvitnilegt að ef í þessari rannsókn hefði verið skilgreynt ekki bara foreldri heldur líka hvort það væri faðir eða móðir. 

Það breytir ekki því að ofbeldi er óafsakanlegt í hvaða mynd sem það er.

Fimmta hvert barn á grunnskólaaldri hefur sætt líkamlegu ofbeldi

Haraldur Guðmundsson látinn

Aðfaranótt þann 1.júlí lést mágur minn, Haraldur Guðmundsson.      Hjálagt er mynd frá síðustu jólum, á  myndinni er Haraldur, Bergrós systir hans og Lóló amma, en við höfum átt góð jól saman síðustu árin.  Haraldur lætur eftir sig tvö myndar börn, á foreldra og  ömmu á lífi og þrjár systur.    Guð blessi  minningu góðs drengs og veiti aðstandendum styrk á  þessum erfiðu tímum.  

Í minningu Harðar Stefánssonar.

Í gær fór ég með foreldrum mínum í jarðarför vinar þeirra Harðar Stefánssonar.  Jarðaförin var í Hveragerðiskirkju, en í Hveragerði hafði hann búið í hálfan annan áratug.  Þetta var falleg og látlaus athöfn og það var vel mætt.  Sérstaklega fannst mér gaman að sjá Norðfirsk andlit við athöfnina.

 

Hörður Stefánsson og fjölskylda tengjast einum af mínu fyrstu æskuminningum, er þau fluttu í húsið Freyju, næsta hús við ömmu og afa að Strandgötu 22 (Grund) í Neskaupstað. Foreldrar mínir áttu heima í kjallaranum hjá ömmu og afa.  Áður bjó Magnús Ölversson og fjölskylda  í  Freyju, en ég  og Jóhann bróðir lékum okkur við Sólveigu dóttir Magnúsar sem við kölluðum ávallt Lollu.   Magnús og fjölskylda flutti suður en í staðinn komu Kiddi og Stefán sem urðu leikfélagar okkar. Hörður litli bróðirinn í fjölskyldunni var svo í kerru á þessum árum en seinna átti hann eftir að verða vinur Guðmundar bróðirs.

 

Þegar við fluttum við uppá Urðarteig þá flutti Hörður og fjölskylda að Ásgarð ekki langt frá.  Kiddi Harðar var af okkur strákunum oft kenndur við húsið Freyju og kölluðum við hann gjarnan “Kidda í Freyju”.   Tilviljanir lífsins eru margar og seinna átti það fyrir þeim Stefáni og Lollu að verða hjón, en bæði höfðu um tíma átt sitt æskuheimili í Freyju á Norðfirði.

 

Pabbi og Hörður störfuðu saman í Lyonsklúbbnum á Norðfirði og sungu saman í Lyons kórnum.  Þegar Hörður var formaður, þá bauð klúbburinn Gunnari Þorsteinssyni  og mér til viku dvalar að Íþróttaskóla Sigurðar Guðmundssonar að Leirá í Borgarfirði.  Hörður og Pabbi voru einnig  saman í félagsskap sem fór m.a. í mörg ár í laxveiði í Selá í Vopnafirði.  Einnig fóru þeir saman á svartfugls “skitterí”.  Inná flugvelli fengum við strákarnir stundum að skjóta úr riffli á mark.  Það var undir styrkri leiðsögn Harðar.  Þegar Hörður  var í bæjarstjórn, þá tók mamma sæti í félagsmálanefnd að hans beiðni  og  sat þar lengi.  Stína Munda kona Harðar, klippti oft okkur bræðurna þegar við vorum litlir.  Hún var sjálfmenntuð í þeim fræðum og fórst það vel úr hendi.  Þannig var mikill samgangur á milli heimilanna.

 

Á æskuárunum var innbærinn á Norðfirði iðandi af lífi.  Við krakkarnir lékum okkur ýmist í fjörunni, smíðuðum fleka til að sigla á, nú eða kassabíla til að keyra.  Fremstur á meðal jafningja í fleka og kassabíla smíðinni var Kjartan Einars, sem snemma flutti með  foreldrum sínum til Grindarvíkur.    Á bryggjunum var ufsi veiddur, gjarnan gefinn til katta-Möggu, sem  gaf kisunum sínum ferska soðningu.  Það þótti óheppni að fá marhnút, eða massadóna eins og sá fiskur var einnig nefndur.  Að sama skapi þótti happadráttur að fá  þorsk.  Bryggjurnar voru BP-bryggjan, Gvendarbryggja og Mánabryggja.  Aðallega vorum við þó á BP bryggjunni, enda var BP-sjoppan fyrir ofan.  Konurnar í sjoppunni, Bogga á Sjónarhól og Sigga Þórðar höfðu vökul augu með okkur krökkunum, enda stundum ekki vanþörf á.

 

Eitt sinn datt einn af strákunum, Höskuldur í sjóinn við BP bryggjuna.   Hann náði að halda sér í spotta sem hékk utan á bryggjunni.  Steini Kolbeins og Stjáni Villa Brans komu hlaupandi en þeir voru innar í fjörunni að huga að sinni tryllu.  Annar hljóp beint út í sjó og hinn út á bryggjuna og skutlaði sér þar í sjóinn.  Höski hélt dauðahaldi í spottann og þeir björgðuðu honum.  Steini og Stjáni  fóru svo heim og skiptu um föt og  héldu áfram að huga að tryllu sinni, enda sumarið hábjargræðistími í trillubátaútgerð á Norðfirði.  Valli Jóhannesar, skutlaði Höska heim á sínum Scania Vabis vörubíl.  Mamma Höska setti hann í heitt bað, skipti um föt og svo fór hann aftur, daginn á eftir,   niður á bryggju að leika.  Svo var ekki meira með það.

 

Það var enginn fótbolta eða sparkvöllur í innbænum.  Þar var og er lítið undirlendi og spiluðum við  gjarnan fótbolta á hallandi túnum, uns við fundum lítinn flöt rétt fyrir innan Bergþórshvol. Þar bjó gamall maður, Sveinbjörn með konu sinni og sonum.   Þessi litli grasbali varð sparkvöllur okkar drengjanna.  Fljótlega fékk grasbalinn nafnið Swembley.  Í minningunni er  það Stína Munda mamma “Kidda í Freyju”  sem var höfundur að nafninu Swembley. Essið,  sem forskeyti við nafnið á hinum fræga velli, stóð fyrir Sveinbjörn.  Á meðal okkar drengjanna var því altalað um að fara  á Swembley í fóbolta, enda varð túnbalinn lengi leikvöllur okkar.

 

Það var spilað  á eitt mark og markmaður  varð  að  passa að sparka ekki  of langt út, þá fór boltinn í garðinn til Sveinbjörns.  Oftast var það ekkert mál en ég hygg að þetta hafi verið þreytandi fyrir fjölskylduna á Bergþórshvoli að hafa hóp af krökkum flest sumarkvöld við húsið hjá  sér.   Krakkar á þessu túni voru, m.a. Kiddi og  Höski, Stebbi og Kiddi, Kjartan, Kobbi og Sigrún, Siggeir, Jón Einar, Raggi, Addi og Kristín, Gunnar og Gústi litli.  Gugga og Munda, með litlu systir Karen fluttu svo í hverfið og bjuggu við þau forréttindi að faðir þeirra átti hestinn Skjóna.  Þannig var þetta dágóður hópur af krökkum innst í innbænum.

 

Sveinbjörn á Bergþórshvoli, eigandi Swembley,  hafði sem ungur maður búið í Sandvík og Hellisfirði, staðir  sem löngu eru komnir í eyði. Sveinbjörn var bróðir “katta-Möggu”.  Bæði héldu nábýli við dýr og þannig var Magga alltaf með ketti og Sveinbjörn með kindur og um tíma var hundurinn Snati einnig til heimilis á Bergþórshvoli.   Þau tilheyrðu kynslóð, sem á síðustu öld flutti úr sveit til bæja við sjávarsíðuna.  Þannig áttu margir Norðfirðingar rætur  í Mjóafirði, Hellisfirði, Viðfirði, Sandvík, Vöðlavík, nú eða  Helgustaðahreppi eins og Hörður Stefánsson.

 

Hörður las mikið og var fjölfróður um margt.  Hann var oftast á heimaleikjum Þróttar Nes og fylgdist með fótboltanum.    Ég man að Kiddi hélt alltaf með Í.A. enda spiluðu skyldmenni Stínu Mundu  í Skagaliðinu.  

 

Þegar Bubbi  Morthens kom með eina af sínu fyrstu ef ekki bara  þá fyrstu tónleika til Neskaupstaðar, þá var Hörður mættur, trúlega aldursforseti í salnum.   Sat að vísu ekki á fremsta bekk en til hliðar aftarlega. Bubbi hafði unnið sem farandverkamaður í Neskaupstað áður en hann varð frægur.  Það voru því margir á Austurlandi sem þekktu til Bubba áður en frægðarsól hans fór að skína.  Í upphafi feril síns var Bubbi hrjúfur og óheflaður listamaður, sem naut ekki endilega virðingar elítunnar í landinu.   Kannski kunni Hörður að meta hrjúfleikann  í Bubba og þá eiginleika að tala beint út, líka það sem stuðaði menn.  Þó Hörður hafi verið á köflum hrjúfur maður, þá var hann  næmur á margt  og kannski hefur honum boðið í grun að Bubbi Morthens ætti eftir að verða eitthvað meira.

Stefán var einu ári eldri en Jóhann bróðir og “Kiddi í Freyju” var einu ári yngri en Jóhann, og þ.a.l einu ári eldri enn ég.   Þannig vorum við Jóhann bróðir ekki í sömu bekkjum og þeir bræður.   Nýir félagar okkar allra komu úr röðum bekkjabræðra.  Allir fórum við hver sína leið á unglingsárum, og áfram út í lífið.  Raunar búa flest, okkur sem lékum  á Swembley “í denn” ekki lengur í Neskaupstað. 

 

Það var ánægjulegt að sjá í jarðarförinni, hve myndarleg börn þeir bræður eiga og kom glögglega fram í minningarræðunni um Hörð hve stoltur hann  var af sínum börnum og barnabörnum.

 

Hörður var, eins og  allir menn,  ekki gallalaus.  Bakkus  var lengi fyrirferðamikill ferðafélagi  í hans lífi en varð svo farastjóri sem tók völdin.  Bakkus er harður húsbóndi og eftir  að Hörður hafði leitað sér  hjálpar þá fékk hann áfall árið 1994 og var eftir það bundinn  í hjólastól. 

 

Þegar Hörður og Stína Munda fluttu til Hveragerðis minnkuðu eðlilega samskipti  þeirra við foreldra mína.  Vináttan var og er  traust og ofast þegar foreldrar mínir komu til Reykjavíkur var tekinn bíltúr til Hveragerðis til að heimsækja þau.  Ég veit að strengur á milli Stínu og foreldra minna verður áfram einlægur og sterkur.

 

Hörður Stefánsson og fjölskylda er hluti af björtum myndbrotum æskunnar.  Án hans hefði tilveran verið öðruvísi og fátæklegri.  Ég kveð hann með þessum línum:

Áin hefur streng, sem streymir,

stóran foss og hyl, sem dreymir.

Henni varstu í háttum skyldur,

kvikur í bragði, en þó svo mildur.

(Guðm. Friðj.)

Blessuð sé  minnig  Harðar Stefánssonar. Eiginkonu, sonum og öðrum aðstandendum votta ég samúð mína.

Föðurhlutverkið.

Þýtt úr Father World vol 3 nr 2  

Sum börn eiga feður sem búa ekki hjá þeim og senda til heimilisins pening og föt.
Sum börn eiga feður sem búa nálægt og heimsækja þau reglulega
Önnur börn eiga föður sem ala þau alfarið upp
Önnur börn eiga föður sem deilir heimili og uppeldisskyldum með móður

Önnur börn eiga föður sem lítur ávallt eftir þeim,
svo móðir þeirra geti unnið

Sum börn eiga föður, sem þau dvelja hjá um helgar og í fríium.
Önnur eiga föður sem er í fangelsi.
Sum börn eiga föður sem býr hjá þeim en er lítið heima
Önnur eiga fóstur- eða stjúpfeður
Sum börn eiga feður sem eru of fátækir til að sjá fyrir þeim
Sum börn eiga frænda eða afa sem ganga þeim í föðurstað.

Sum börn eiga föður sem sjálfur er barn
og þau börn eiga ekki föðurímynd

Sumir feður lesa fyrir börnin fyrir svefnin og segja þeim sögur.
og það eru til feður sem ekki kunna að lesa

Það eru feður sem elska og ala upp sín börn
og það eru til feður sem vanrækja börnin og misnota

Sumir feður birtast börnunum aðeins á afmælum og stórhátíðum
Sumir feður hafa aldrei hitt kennara þeirra
Sumir feður eru veikir, sumir fremja glæpi og aðrir ofbeldi gegn barnsmæðrum þeirra.
Aðrir vinna langan og erfiðan vinnudag til að sjá fyrir börnunum.

Sumir feður eru öruggir í sínu feðra hlutverki og eru stoltir af því
aðrir óttast ábyrgðina sem því fylgir

Sumir feður flýja frá börnum sínum
aðrir eru í angist að reyna að fá samvistir sem barnsmæður þeirra hindra

Föðurhlutverkið tekur á sig margar myndir.

EITT ER SAMEIGNLEGT:
ÞAÐ SEM PABBI GERIR SKIPTIR BARNIÐ MÁLI.


Gísli Gíslason
Þýtt úr Father World vol 3 nr 2

Dauðarefsingar.

Velti stundum fyrir  mér réttlætinu fyrir því að ríki taka  sér þann rétt að taka einstaklinga af lífi með aftöku.   Einstaklingur sem tekur líf annars mans er morðingi.  Er þjóðríki sem tekur menn af lífi ekki líka morðingi?   Ég held það.  Það er enginn munur þessu tvennu. 

Fyrrum samstarfsmenn Saddams dæmdir til dauða